Author name: Dr. Ajay Darekar

व्यवसाय निर्मितीच्या कल्पना निर्माण करण्यासाठी ७ जबरदस्त मार्ग

   “An Idealist is a Person who Help other People to Be Prosperous” – Henry Ford                             कोणत्याही व्यवसायाची सुरुवात ही एका कल्पनेने होते, तरी बरेच तरुण विचारतात अश्या कल्पना आणायच्या कशा? ज्या कल्पना एका व्यवसायाचे स्वरूपघेतील समाजाला मदत सुद्धा होईल आणि पैसेही कमावता येतील. आज ह्या ब्लॉग मध्ये आपण अश्या काही पायऱ्या शिकणार आहोत जेणेकरून आपणव्यवसाय निर्मितीच्या कल्पना निर्माण करू शकतो.   मी डॉ. अजय दरेकर गेले २० वर्ष  Youth Empowerment ह्या क्षेत्रात कार्य करीत आहे व त्यायोगाने तरुण व्यावसायिक घडवण्यासाठी  Versatile Youth Empowerment(YEP)  हा कार्यक्रम राबवित आहे, तुम्ही तरुण असाल आणि तुम्हाला आमच्या ह्या कार्यक्रमात सहभागी व्हायचे असेल तर तुम्हीआमच्या मंथन या  whats app ह्या ग्रुप ला जॉईन करू शकता,                    चला तर मग समजून घेऊयात कोणत्या मार्गांनी आपण व्यवसाय निर्मितीच्या कल्पना जागृत करू शकतो आणि स्वतःला यशस्वी उद्योजक बनवूशकतो. आपण लक्षात ठेवले पाहिजे कि व्यवसायांचे प्रथम लक्ष हे समाजाला किंवा समाजातील विशिष्ट घटकाला मदत करणे हेच असते आणि तसे असल्यासआपण तो व्यवसाय पिढ्यानपिढ्या पुढे घेऊन जाऊ शकतो.  १. वैयक्तिक समस्या सोडवा – तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या आयुष्यात अनुभवलेल्या समस्येबद्दल विचार करा आणि नवीन उत्पादन किंवा सेवेद्वारे तुम्ही ती कशी सोडवूशकता याचा विचार करा. शक्यता आहे की, जर तुम्हाला या समस्येचा सामना करावा लागला असेल, तर इतरांनाही ते असण्याची शक्यता आहे,  उदा. –  तुम्हाला स्वतःला जेवण बनवता येत नाही आणि घरी कोणी नाही आहे अश्यावेळी आपल्याला योग्य ठिकाणाहून जेवण मिळवण्याचा व्यवसाय करतायेऊ शकतो ( Zomato) २. ट्रेंड आणि बदलांचे निरीक्षण करा – तंत्रज्ञानातील बदल किंवा ग्राहकांच्या बदलत्या वर्तनावर लक्ष ठेवा. या ट्रेंडशी जुळणारी नवीन उत्पादने किंवा सेवा तयारकरण्याच्या संधी ओळखा किंवा त्यांचे भांडवल करा, उदा. –  सध्या लोकांमध्ये इको फ्रेंडली वस्तूंबाबत खूप जागृती आहे मग त्या अनुषंगाने आपण कोणता व्यवसाय सुरु करू शकतो किंवा उत्पादन निर्मिती करूशकतो ३. तुमच्या छंद किंवा आवडीपासून प्रेरणा घ्या – तुमच्या छंद किंवा आवडींचा विचार करा आणि तुम्ही त्यांना व्यवसायाच्या कल्पनेत कसे बदलू शकता याचाविचार करा. जर तुमच्याकडे एखादे कौशल्य किंवा स्वारस्य असेल तर त्याभोवती व्यवसाय तयार करण्याची संधी असू शकते.  उदा. – जर तुम्हाला फोटोग्राफी खूप आवडत असेल तर त्या क्षेत्रात तुम्ही व्यवसाय निर्मितीच्या कल्पना निर्माण करू शकता.  ४. समस्या किंवा वेदना ओळखा – लोकांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात ज्या सामान्य समस्या किंवा वेदनांचा सामना करावा लागतो त्यांचे निरीक्षण करा . ज्या भागातलोक संघर्ष करत आहेत ते शोधण्याचा प्रयत्न करा आणि नवीन उत्पादन किंवा सेवेसह तुम्ही त्या समस्या कशा सोडवू शकता याचा विचार करा. या समस्यांचेकोणतेही विद्यमान निराकरण नसलेल्या बाजारपेठेतील अंतर देखील आपण शोधू शकता. उदा.-  तुमच्या विभागात एखाद्या स्किल च्या माणसाची कमतरता भासत असेल ( Plumbar, Carpentar) तर तुम्ही अश्या अडचणीचे रूपांतर व्यवसायात करूशकता.  ५. सहयोगाने विचारमंथन (Brainstorming) करा  –  नवीन कल्पना निर्माण करण्यासाठी मित्र, कुटुंब किंवा सहकाऱ्यांसोबत विचारमंथन करा.  मार्गदर्शकांसहकाम करण्याचा किंवा नेटवर्किंग गटात सामील होण्याचा विचार करा. कधीकधी सर्वोत्तम कल्पना सहयोगातून येतात आणि इतरांच्या कल्पनांवर आधारितअसतात. […]

व्यवसाय निर्मितीच्या कल्पना निर्माण करण्यासाठी ७ जबरदस्त मार्ग Read More »

“आपल्या पाल्यासोबत उत्तम नाते निर्माण करायचे आहे का ? मग समजून घ्या संभाषणाचे ७ मुलभूत नियम”

            पालकत्व हा आनंद, आव्हाने आणि विकासाच्या अनंत संधींनी भरलेला प्रवास आहे. आनंदी, आत्मविश्वासपूर्ण आणि चांगल्या प्रकारे जुळवून घेतलेल्या मुलांचे संगोपन करण्याच्या सर्वात महत्त्वाच्या पैलूंपैकी एक म्हणजे मजबूत पालक मुलाचे नाते निर्माण करणे. पालक मुलांचे असे नाते मुलाच्या उज्वल भविष्याचा पाया ठरवतो.  शिवाय त्यामुळे विश्वास, समजूतदारपणा आणि भावनिक संबंध वाढतात. प्रभावी संभाषण हे बालक- पालक नात्याचे मूळ आहे.  ज्यामुळे पालकांना प्रेम, सहयोग आणि मुक्त संवादाचे वातावरण तयार करता येते. या ब्लॉगमध्ये , आपण संवाद वाढवण्यासाठी तसेच पालक आणि मुलांमधील बंध मजबूत करण्यासाठी मुख्य धोरणे आणि पद्धतींचा शोध घेऊ.             मी डॉ. अजय दरेकर गेले २० वर्ष Youth Empowerment ह्या क्षेत्रात कार्य करीत आहे व त्या योगाने तरुण व्यावसायिक घडवण्यासाठी Versatile Youth Empowerment (YEP)  हा कार्यक्रम राबवित आहे, तुम्ही तरुण असाल आणि तुम्हाला आमच्या ह्या कार्यक्रमात सहभागी व्हायचे असेल तर तुम्ही आमच्या “VES YEP Batch 2” ग्रुप ला जॉईन करू शकता, आणि जर तुम्ही पालक  किंवा शिक्षक असाल तर आमचा “असे व्हाल आदर्श “पालक” “शिक्षक” हा गुप जॉईन करू  शकता.                        चला जाणून घेऊ मुलांसोबत नाते दृढ करण्याचे मार्ग …………… १. सुरक्षित आणि सहाय्यक वातावरण तयार करा:               प्रभावी संवादासाठी सुरक्षित आणि आश्वासक वातावरणाची निर्मिती करणे आवश्यक आहे. मुलांनी परिणाम किंवा शिक्षेची भीती न बाळगता त्यांचे विचार, भावना आणि चिंता व्यक्त करण्यास पुढाकार घेणे आवश्यक आहे. तुमच्या मुलाचे सक्रियपणे ऐकून, त्यांच्या भावनांना समजून आणि आश्वासन देऊन मोकळ्या संवादाला प्रोत्साहन द्या. आपल्या मुलास मुक्तपणे व्यक्त होण्यास अनुमती देऊन, तुमच्यासोबत केव्हाही चर्चा करण्याची मुभा व आत्मविश्वास द्या. त्याचे म्हणणे पूर्ण समजून घेण्याआधी कोणत्याही निष्कर्षावर येणे टाळा.   २. सक्रिय होऊन ऐकणे:             सक्रिय संभाषण हे एक शक्तिशाली साधन आहे जे पालकांना त्यांच्या मुलांचा दृष्टीकोन समजून घेण्यास आणि सहानुभूती चे वातावरण निर्माण करण्यात मदत करते. तुमच्या मुलाशी संभाषण करताना, तुमचे पूर्ण लक्ष त्याच्याकडे असू

“आपल्या पाल्यासोबत उत्तम नाते निर्माण करायचे आहे का ? मग समजून घ्या संभाषणाचे ७ मुलभूत नियम” Read More »

मी NEET क्लिअर करू शकलो नाही, आता काय?

       गेले काही दिवस ज्या निकालाची लाखो विद्यार्थी व पालक जीव मुठीत घेऊन वाट पाहत होते तो NEET चा निकाल शेवटी लागला. त्यानंतर उदासीनता, भविष्याची भीती, अनिश्चितता, यांचा अनुभव घेत असलेले विद्यार्थी भेटले. भारतात ह्या परीक्षेचे अनन्य साधारण महत्व निर्माण झाले आहे, लाखो विद्यार्थी आपल्या घरापासून लांब राहून वर्षभर ह्या परीक्षेची तयारी करीत असतात. त्यासाठी बऱ्याच वेळेला लाखो रुपये खर्च केले जातात. आणि निकाल लागल्यावर जो संभ्रम दिसतो त्यावर उपाययोजना म्हणून  फारशी चर्चा किंवा मार्गदर्शन होताना दिसत नाही.                     विद्यार्थी आणि पालकांना पडणारे मूलभूत प्रश्न पुढीलप्रमाणे असतात,  १. मी पुन्हा एकदा प्रयत्न करावा का?  २. माझ्याकडे ह्याव्यतिरिक्त काय पर्यायआहेत ?  ३.मी कोचिंग लावावे किंवा बदलावे का? इत्यादी .                 ह्या प्रश्नांची उत्तरे नाही मिळाली तर बरेच विद्यार्थी डिप्रेशन मध्ये सुद्धा जातात. म्हणून त्या सर्व विद्यार्थ्यांसाठी हा छोटासा प्रयत्न करीत आहे. ह्याव्यतिरिक्त तुम्हाला व्यक्तिगत काही प्रश्न असतील तर नक्की संपर्क साधा.                    नॅशनल एलिजिबिलिटी कम एंट्रन्स टेस्ट (NEET) ही भारतातील एक अत्यंत महत्वाची स्पर्धात्मक परीक्षा आहे, जी पदवीपूर्व वैद्यकीय आणि दंत अभ्यासक्रमांसाठी प्रवेश निश्चित करते. इच्छुक विद्यार्थी (पालक)NEET ची तयारी करण्यासाठी प्रचंड वेळ, मेहनत आणि समर्पण करतात. तथापि, सर्वोत्कृष्टप्रयत्न करूनही, प्रत्येकजण इच्छित परिणाम साध्य करू शकत नाही, ही वस्तुस्थिती आहे.               (NTA नुसार २०२३ मध्ये,20.87 लाख अर्जदारांपैकी 20.38 लाखउमेदवारांनी परीक्षा दिली होती, त्यापैकी 11.46 लाख उमेदवार परीक्षेसाठी पात्र ठरले.) या ब्लॉगमध्ये, आपण NEET अयशस्वी होण्याच्या संभाव्य परिणामांची चर्चा करू आणि पर्यायी मार्ग आणि संधी शोधू ज्यांचा पाठपुरावा केला जाऊ शकतो. फक्त तुम्हा सर्वांना विनंती आहे कि तुम्ही हा ब्लॉग पूर्ण वाचावा.  १. अपयशाचा सामना करणे:             NEET मध्ये अयशस्वी होणे निराशाजनक आणि धक्कादायक असू शकते. ह्या परिस्थितीचा आणि आलेल्या निकालाचा  स्वीकार करणे ही पहिली महत्वाची पायरी आहे.स्वतःच्या दुःखाला आणि इतर भावांना वाव करून द्या.  लक्षात ठेवा, हे अपयश म्हणजे तुम्ही आणि तुमच्या प्रतिभांचे पराभव नाही. तुमचा आत्मविश्वास पुन्हा मिळवण्यासाठी आणि भविष्यासाठी सकारात्मक मानसिकता विकसित करण्यासाठी वेळ घ्या. मानसिकता सुधारण्यासाठी योग्य व्यक्तीसोबतचर्चा करा.  २. कारणांचे विश्लेषण:                           NEET मध्ये तुमच्या अपयशाला कारणीभूत असलेल्या घटकांवर विचार करा. आपण ज्या भागात कमी पडलो ते ओळखणे आपल्याला त्या कमतरता सुधारण्यास मदत करू शकते. तयारीच्या टप्प्यात तुमच्या अभ्यासाच्या पद्धती, वेळ व्यवस्थापन आणि संसाधने यांचे मूल्यमापन करा. तुमच्या चुकांमधून शिका आणि त्यांचा यशाच्या पायऱ्या  म्हणून वापर करा. आत्मपरीक्षणासाठी योग्य प्रश्न लिहून काढा आणि ते स्वतःला विचारून त्यांची उत्तरे लिहून काढा. यातूनच पुढील प्रयत्नासाठी पायऱ्या मिळतील. ३. NEET चा पुन्हा प्रयत्न करणे:                       वैद्यकीय किंवा दंत व्यावसायिक बनणे ही तुमची आवड असल्यास, NEET पास करण्यात अयशस्वी होण्याने तुम्ही परावृत्त होऊ नये. अनेक इच्छुक अनेक प्रयत्नांनंतर यशस्वी होतात. तुमच्या कमकुवत क्षेत्रांचे विश्लेषण करा, मार्गदर्शन घ्या आणि अधिक प्रभावी अभ्यास योजना तयार करा.            विशेषत NEET ची तयारी वाढवण्यासाठी डिझाइन केलेल्या कोचिंग संस्था किंवा ऑनलाइन कोर्सेसमध्ये नावनोंदणी करा. याव्यतिरिक्त, मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका सोडवणे आणि मॉक टेस्टमध्ये भाग घेतल्याने तुमची प्रगती मोजण्यात आणि आत्मविश्वास वाढण्यास मदत होऊ शकते. फक्त हा निर्णय घेण्याआधी आत्मपरीक्षण व योग्य व्यक्तीचा सल्ला मात्र घ्या.  ४. इतर पर्यायांचा विचार करणे:                    NEET ची परीक्षा फक्त जिद्दीवर पास होता येत नाही तर त्यासाठी आपल्या बौद्धिक क्षमतेचा कस लागतो. म्हणून जर तुम्हाला आतून ह्या बद्दल शंका निर्माण झाली असेल तर आपण काही पर्यायांचा आवर्जून विचार करायला हवा.                     NEET व्यतिरिक्त, इतर अनेक प्रवेश परीक्षा वैद्यकीय आणि दंत अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेशासाठी संधी देतात. काही प्रमुख परीक्षांमध्ये AIIMS

मी NEET क्लिअर करू शकलो नाही, आता काय? Read More »

पालकहो, “तुमच्या मुलाचे आरोग्य आणि आहाराचे पालनपोषण: शाळा आणि महाविद्यालयात जाणाऱ्या मुलांच्या पालकांसाठी मार्गदर्शन”

                                  पालक म्हणून, आपल्या मुलांचे शारीरिक व मानसिक सशक्तीकरण सुनिश्चित करणे ही आपली प्राथमिक जबाबदारी आहे. त्यांच्याआरोग्याचा आणि आहाराचा विचार केल्यास, शालेय आणि महाविद्यालयीन वर्ष हे वाढ आणि विकासाची महत्त्वपूर्ण वर्षे असतात. या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आम्हीपालकांना त्यांच्या मुलांच्या आरोग्याचे संगोपन करण्यासाठी आणि या सुरुवातीच्या काळात संतुलित आहार राखण्यात मदत करण्यासाठी अतिशय उपयोगीमाहिती देऊ.                                 मी डॉ. अजय दरेकर गेले २० वर्ष Youth Empowerment ह्या क्षेत्रात कार्य करीत आहे व त्यायोगाने तरुण व्यावसायिक घडवण्यासाठी Versatile Youth Empowerment (YEP)  हा कार्यक्रम राबवित आहे, जर तुम्ही पालक  किंवा शिक्षकअसाल तर आमचा “असे व्हाल आदर्श “पालक” “शिक्षक” हा गुप जॉईन करू  शकता.  १. पौष्टिक आहाराला प्राधान्य द्या:           तुमच्या मुलाच्या एकूण आरोग्यासाठी आणि शैक्षणिक कामगिरीसाठी संतुलित आहार महत्त्वाचा आहे. त्यांना फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, प्रथिने आणिस्निग्ध पदार्थ यांसारखे विविध पौष्टिक पदार्थ मिळत असल्याची खात्री करा. जेव्हा शक्य असेल तेव्हा घरी शिजवलेले जेवण तयार करा, कारण ते घटक वाढआणि वृद्धीवर कार्य करतात. बाहेर किंवा शाळा/कॉलेज कॅफेटेरियामध्ये जेवताना तुमच्या मुलाला विचारपूर्वक निवड करण्यास प्रोत्साहित करा. यासाठी योग्यआहार म्हणजे नक्की काय याची चर्चा करणे सर्वात महत्वाचे. कितीही काही केले तरी पौष्टिक आहाराची सुरुवात घरापासूनच करा.  २. दैनंदिन व साप्ताहिक जेवणाचे नियोजन करा:            शालेय आणि महाविद्यालयात असताना  दुपारच्या जेवणात अनेकदा पौष्टिक मूल्यांची कमतरता असते, त्यामुळे तुमच्या मुलासाठी सकस लंच पॅककरणे त्यांना पौष्टिक जेवण मिळेल याची खात्री करण्याचा उत्तम मार्ग आहे. त्यांना ह्या नियोजन आणि जेवण तयार करण्याच्या प्रक्रियेत सामील करा, मुलांनापौष्टिक आहारासाठी वेगवेगळे पर्याय द्या. प्रथिने, संपूर्ण धान्य, फळे आणि भाज्या यांचे मिश्रण समाविष्ट करा. साखरयुक्त पेयांऐवजी पाणी किंवा फळांचा रसनिवडा. ३. नियमित शारीरिक व्यायामाला प्रोत्साहन द्या:           तुमच्या मुलाच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी नियमित व्यायाम महत्त्वाचा आहे. क्रीडा संघात सामील होणे, नृत्य किंवा मार्शल आर्ट्सचे वर्गघेणे किंवा फक्त फिरायला जाणे किंवा सायकल चालवणे असो, त्यांना आनंद वाटत असलेल्या खेळांमध्ये सहभागी होण्यासाठी त्यांना प्रोत्साहित करा. टीव्हीआणि मोबाईल स्क्रीन वेळ कमी करा आणि शक्य असेल तेव्हा मैदानी खेळाला प्रोत्साहन द्या. स्वतः सक्रिय राहून एक सकारात्मक उदाहरण ठेवल्यास  तुमच्यामुलास शारीरिक तंदुरुस्तीला प्राधान्य देण्यासाठी प्रेरणा आणि उत्साह मिळू शकतो. ४. पौष्टिक न्याहारीला प्रोत्साहन द्या:          मुलाच्या दैनंदिन पोषणामध्ये न्याहारी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. प्रक्रिया केलेल्या आणि साखरयुक्त पर्यायांऐवजी पौष्टिक-समृद्ध स्नॅक्स निवडा. विविध प्रकारची ताजी फळे, कापलेल्या भाज्या, दही, आणि घरगुती सलाड सहज उपलब्ध ठेवा. तुमच्या मुलाला हेल्दी स्नॅक्स तयार करण्यात सहभागी करूनघ्या, तो एक मजेदार आणि शैक्षणिक अनुभव बनवा. त्यांना अन्नाचे वेगवेगळे प्रकार आणि पौष्टिक पर्याय निवडण्याचे महत्त्व शिकवा. ५. हायड्रेशन आणि पाण्याचे सेवन:           पुरेश्या शारीरिक आणि बौद्धिक क्रियांसाठी हायड्रेटेड राहणे महत्वाचे आहे. तुमच्या मुलाला दिवसभर पुरेशा प्रमाणात पाणी पिण्यास प्रोत्साहित करा. पुन्हा वापरता येण्याजोग्या पाण्याची बाटली द्या जी ते शाळा किंवा महाविद्यालयात घेऊन जाऊ शकतात. सोडा आणि स्पोर्ट्स शीतपेये यांसारख्या साखरयुक्तपेयांचा वापर मर्यादित करा, कारण ते जास्त कॅलरी देतात आणि त्यांच्या आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम करू शकतात. सुट्टीच्या दिवशी किंवा मुले घरीअसताना वॉटर बेल चा उपयोग करा त्याने त्यांना हळूहळू स्वतःहून पाणी पिण्याची सवय लागेल. ६. झोप आणि विश्रांती:           तुमच्या मुलाच्या सुदृध आरोग्यासाठी आणि शैक्षणिक कामगिरीसाठी पुरेशी झोप आणि विश्रांती आवश्यक आहे. झोपण्याच्या वेळेची सातत्यपूर्णदिनचर्या तयार करा आणि त्यांना त्यांच्या वयानुसार आवश्यक तेवढी झोप मिळेल याची खात्री करा. रात्री उशिरापर्यंत इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा वापर टाळा, कारण यामुळे शांत झोप लागण्यात व्यत्यय येऊ शकतो. विश्रांती, छंद यासाठी वेळ देणारी संतुलित जीवनशैली निर्माण करा. ७. सहज संभाषण आणि शिक्षण:           आरोग्य आणि पौष्टिकतेच्या महत्त्वाबद्दल तुमच्या मुलाशी मुक्त संवाद ठेवा. त्यांना निरोगी निवडी करण्याचे फायदे आणि त्यांच्या आरोग्यावरदीर्घकालीन प्रभावाविषयी शिक्षित करा. त्यांना किराणामाल खरेदी, जेवणाचे नियोजन आणि स्वयंपाक यामध्ये सामील करा, त्यांच्यात स्वतःच्याआरोग्याबाबत जबाबदारीची भावना निर्माण करा. त्यांना खाद्यपदार्थांची लेबले वाचायला शिकवा आणि पॅकेज केलेले खाद्यपदार्थ निवडताना माहितीपूर्णनिवडी करा. निष्कर्ष:                    तुमच्या मुलाचे आरोग्य सांभाळणे आणि त्यांच्या शालेय आणि महाविद्यालयीन काळात संतुलित आहाराला प्रोत्साहन देणे ही एक अतिशयमहत्वाची बाब आहे.  जी त्यांना त्यांच्या आयुष्यभर उपयोगी ठरेल. पौष्टिक आहाराला प्राधान्य देऊन, नियमित जेवणाचे नियोजन  करून, शारीरिक हालचालींनाप्रोत्साहन देऊन, सकस न्याहारीला प्रोत्साहन देऊन, हायड्रेशनवर भर देऊन, पुरेशी झोप सुनिश्चित करून आणि मुक्त संवादाला प्रोत्साहन देऊन, तुम्ही त्यांच्यायशश्वी व आरोग्यदायी भविष्याचा पाय मजबूत करू शकता. लक्षात ठेवा, बालपणात स्थापित केलेल्या निरोगी सवयींमध्ये आयुष्यभर चांगले आरोग्य निर्माणकरण्याची क्षमता असते

पालकहो, “तुमच्या मुलाचे आरोग्य आणि आहाराचे पालनपोषण: शाळा आणि महाविद्यालयात जाणाऱ्या मुलांच्या पालकांसाठी मार्गदर्शन” Read More »

Scroll to Top